Dołącz do nas

Business Services Magazine

Nowy raport ABSL

Część I. Ośrodki biznesowe w Polsce

Nie sposób streścić prawie 100 stron doskonałego raportu stworzonego przez zespół ABSL na zaledwie kilku stronach. Trudno dokonać syntezy tak złożonego tematu, jakim jest poważna analiza branżowa wykonana przez jedyną tego formatu organizację branżową w Polsce. To będzie magia wielkich liczb, bo i branża jest imponująca. Będzie to również streszczenie, które w swoim głównym założeniu ma za zadanie zachęcić Państwa do lektury pełnego dokumentu i wyrobienia sobie własnej opinii na temat stanu branży BPO/SSC. Trzeba przyznać, że twórcy badania wykazali się sporą innowacyjnością i przeanalizowali nie tylko dane makro, ale także skupili się na zagadnieniach istotnych dla bardziej precyzyjnego oglądu sytuacji rynkowej, co pozwala lepiej zrozumieć procesy zachodzące obecnie w organizacjach typy BPO i SSC. Zachęcam zatem do zapoznania się z całym dokumentem dostępnym na stronie ABSL, natomiast poniżej prezentujemy najważniejsze informacje związane z potencjałem rozwojowym branży.

Dane makro

Do 2020 r. sektor outsourcingu w Polsce będzie zatrudniał w Polsce grubo ponad 300 0 00 pracowników i s ą to przewidywania stosunkowo bezpieczne, bowiem już teraz pracuje u nas 244 000 specjalistów obsługujących 1078 centrów biznesowych rozsianych po całej Polsce, głównie w największych aglomeracjach, czyli Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Trójmieście, aglomeracji katowickiej, Łodzi i Poznaniu. Przyrost liczby zatrudnionych zaskakuje nawet największych optymistów, gdyż w 2016 r. przybyło blisko 50 000 miejsca pracy i nic nie wskazuje na to, by ten trend miał wyhamowywać. Aby w pełni uświadomić sobie skalę tego zagadnienia, trzeba mieć na uwadze, że już za dwa-trzy lata zatrudnienie w centrach usług biznesowych Polsce znajdzie więcej osób niż w górnictwie i rolnictwie razem wziętych.

Ale spójrzmy z bliska na sam sektor z perspektywy 2017 r. Spośród 1078 centrów usług wspólnych 47 notuje zatrudnienie na poziomie przekraczającym 1000 osób. Na 724 firm z tego obszaru inwestujących w Polsce aż 200 to krajowe przedsiębiorstwa, co jest w mojej ocenie wspaniałym wynikiem. Co ciekawe, 80 firm z listy „Global Fortune 500” ma swoje oddziały w Polsce właśnie w tej branży. Jeśli chodzi o ich wielkość, to aż 7 z nich zatrudnia w jednym centrum usług ponad 10 000 pracowników. Natomiast 9% ogółu, czyli 22 000 zatrudnionych obecnie pracowników w centrach usług wspólnych, to cudzoziemcy. Cała branża urosła w stosunku rok do roku o 15%.

 

Marcin Nowak
Dyrektor zarządzający Cloud Infrastructure Services Eastern Europe Capgemini Polska sp. z o.o.
Dyrektor Regionalny ABSL

Opole. Niemiecki i nie tylko.

Duże aglomeracje, pomiędzy którymi znajduje się Opole, należy postrzegać jako szansę na jego rozwój. Silna konkurencja na rynku pracy oraz wzrastające wymagania kandydatów są w Opolu marginalne. Coraz mocniej zaznacza ono swoją obecność na polskiej mapie usług dla biznesu. Przede wszystkim mamy tutaj do czynienia ze wzorowym przykładem współpracy biznesu, nauki i administracji publicznej. U podstaw sukcesu miasta stoją efektywne i aktywne działania samorządu lokalnego: Urzędu Miasta i Urzędu Marszałkowskiego, które jest dużo sprawniejsze i szybsze niż w dużych jednostkach. Obie instytucje rozumieją specyfikę sektora usług, chętnie promują tę branżę w Opolu oraz regionie opolskim i są nastawione na współpracę z inwestorami. Poza tym firmy mogą zawsze liczyć na elastyczną i rozumiejącą potrzeby biznesu kadrę zarządzającą opolskimi uczelniami.  Potencjał regionu nadal określamy jako bardzo atrakcyjny z perspektywy potencjalnych pracowników, którzy z jednej strony znają języki obce, takie jak niemiecki, niderlandzki, angielski czy francuski, a z drugiej mają kompetencje związane z IT i obsługą klienta. Region może się rozwijać, a wraz z nim pracownicy, którzy dzięki obecności wielu firm podnoszą swoje kwalifikacje. Natomiast coraz wyższe kwalifikacje pracowników dostępnych na rynku zabezpieczają rozwój miasta i regionu w zakresie nowych technologii. Ponadto atrakcyjność turystyczna dodaje uroku prowadzeniu biznesu.

Struktura zatrudnienia

W tegorocznym badaniu wzięło udział 220 firm z branży, do której zaliczono firmy działające głównie w obszarze BPO, SSC, centrów IT oraz centrów badawczo-rozwojowych (R&D). W sumie firmy te zatrudniają 142 tys. osób, czyli 58% sektora, co daje bardzo dokładną grupę badawczą. Na uwagę zasługuje fakt, że w Polsce funkcjonuje 47 centrów zatrudniających ponad 1000 pracowników, z których tylko 3 mają kapitał polski. Jeśli chodzi o średnią zatrudnienia wszystkich centrów, wynosi ona 226 osób. Centra usług wspólnych liczą przeciętnie 318 pracowników, centra BPO – 281 osób, centra IT – 161, a centra R&D – 201 pracowników, na te ostatnie mocno wpływa wysokie zatrudnienie w takich podmiotach, jak Nokia, Intel, GE, Samsung czy Motorola, generujących łącznie 1/3 miejsc pracy w centrach usług R&D w Polsce. Jak tłumaczą twórcy raportu: „Do grona sześciu największych inwestorów w sektorze nowoczesnych usług biznesowych w Polsce należą: IBM, Capgemini, Credit Suisse, Atos, Nokia i Citibank. Każde z tych przedsiębiorstw zatrudnia w swoich centrach usług w Polsce ponad 4 tys. osób. Co istotne, w gronie innych większych inwestorów znajdują się również polskie firmy, m.in. Comarch, Asseco i Grupa OEX”.

Marzena Kardas
Sales & Fulfilment and Master Data Management Services Head, członek zarządu w Infosys Poland, ABSL
Chapter Leader – Łódź

Centra IT to jeden z kluczowych elementów sektora nowoczesnych usług biznesowych. Jak pokazuje tegoroczny raport ABSL, w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy ośrodki IT odpowiadały za 48% nowych inwestycji w branży usług w Polsce i generowały 30% zatrudnienia w tym sektorze. Ponadto dziś trudno wyobrazić sobie jakikolwiek proces biznesowy, który nie angażuje konkretnych rozwiązań IT i jest prowadzony w sposób całkowicie analogowy. Przykładem jest master data management, czyli zarządzanie danymi referencyjnymi. To bardzo złożony proces łączący w sobie elementy biznesu oraz nowoczesnych technologii. Dla przykładu: stworzenie i wdrożenie efektywnej strategii nakierowanej na MDM wymaga zintegrowania procesów zarządzania takimi danymi z systemami typu CRM czy ERP oraz osiągnięcie synergii z zaawansowanymi narzędziami analitycznymi, takimi jak Business Intelligence. Oznacza to również, że firmy z sektora usług w Polsce prowadzące różnorodne projekty biznesowe coraz częściej potrzebują specjalistów, którzy oprócz konkretnej wiedzy biznesowej i znajomości języków będą posiadać kompetencje z obszaru nowoczesnych technologii.

Ośrodki biznesowe w Polsce

Nie ma tu zaskoczeń – na pierwszym miejscu Kraków. Król nie oddał swej korony. Na drugim miejscu znajduje się stolica, ale depcze jej po piętach Wrocław. Uwagę zwraca rosnąca siła Bydgoszczy, Lublina i Szczecina, które zaczynają wyścig po laur najlepszej lokalizacji do lokowania biznesu z obszaru outsourcingu w swoich regionach. W raporcie wiele się mówi o rosnącym znaczeniu miast lokalnych. Wiele z nich ma żądną kariery, świeżą i niedrogą kadrę młodych pracowników, którzy poszukują możliwości rozwoju w międzynarodowych strukturach. Przedstawia to bliżej wykres 2.

Autorzy badania podkreślają, że na ogół 244 000 pracowników zatrudnionych w ramach sektora BPO/SSC w Polsce znakomita większość przypada na 11 głównych aglomeracji miejskich. 56% wszystkich pracowników znajduje natomiast pracę w centrach mieszczących się w Krakowie, Warszawie oraz Wrocławiu. Najmniejszymi ośrodkami miejskimi ujętymi w badaniu są z kolei Szczecin, Rzeszów oraz Lublin, które razem zatrudniają 6% wszystkich pracowników. O funkcjonowaniu dużych i średnich ośrodków miejskich w kontekście biznesu SSC/BPO powiedziano już bardzo wiele, my natomiast chcielibyśmy się skupić na 5% ujętych w badaniu jako „inne miasta” (wykres 4).

Tadeusz Ferenc
prezydent Rzeszowa

Przykład branżowych firm operujących na lokalnym gruncie pokazuje jednoznacznie, iż w najbliższym czasie należy spodziewać się systematycznego rozwoju specjalizacji i procesów realizowanych w rzeszowskich biurach, jak i dalszego permanentnego wzrostu zatrudnienia. Mam tu na myśli w szczególności takie firmy, jak Deloitte, Asseco Poland, G2A.com czy choćby funkcjonującą w Rzeszowie od niedawna spółkę ATOS Polska. W najbliższej perspektywie czasu spodziewamy się dalszego rozwoju wysoko wyspecjalizowanego sektora IT, ale też nowych inwestycji z branży F&A czy BPO. Pracownicy Biura Obsługi Inwestora prowadzą rozmowy z nowymi podmiotami z sektora nowoczesnych usług dla biznesu, zainteresowanymi uruchamianiem swoich filii w naszym mieście. IV kwartał br. powinien zaowocować kolejnymi decyzjami o utworzeniu oddziałów znanych i cenionych firm w Rzeszowie. W kontekście omawianej problematyki niezwykle optymistyczna jest duża aktywność lokalnych deweloperów, którzy coraz częściej podejmują decyzje o realizacji nowoczesnych obiektów biurowych klasy A. Niewątpliwie biurowce spełniające najwyższe standardy technologiczne, typu „SkyRes Lubelska”, „AK Business Park” czy „Resovia Office”, dodatkowo przyczynią się do podniesienia atrakcyjności Rzeszowa wśród inwestorów.

Z materiałów opublikowanych przez twórców badania wynika, że na mapie rosnących ośrodków biznesowych w Polsce wśród najmniejszych badanych miast znajdują się: Opole, Bielsko-Biała, Kielce, Olsztyn czy Białystok. Są to wprawdzie miasta, w których już znajdują się ośrodki z obszaru BPO i SCC, jednak zaczyna się tam lokować coraz więcej znaczącego biznesu z obszaru outsourcingu. W okresie od I kwartału 2016 do zakończenia pierwszego kwartału 2017 r. były to m.in. takie firmy jak Qumak (Płock), SoftServe, TranscomWorldWide (Białystok), Atos, Axxiome, JCommerce, PwC (Opole), Eltel Networks (Olsztyn), Codete, PhlexGlobal, Team International (Lublin), Cybercom (Bydgoszcz), Diebold Nixdorf (Szczecin), Jeppesen (Rzeszów). Do grona miast aspirujących do stania się domem dla firm z sektora w najbliższym czasie dołączą takie miejscowości jak Piła, Toruń, Koszalin, Elbląg, Zielona Góra, Płock, Radom, Częstochowa, Sandomierz czy Tarnów. Wiele osób upatruje w nich szansę na lokowanie swojego biznesu i dostęp do atrakcyjnych kadr dostępnych na stosunkowo atrakcyjnych rynkach pracy, bez przesadnej konkurencji czy ryzyka ogromnych rotacji.

Wojciech Popławski
wiceprezes ABSL, dyrektor zarządzający Accenture Operations

Z roku na rok firmy już obecne na naszym rynku obdarzają ABSL zaufaniem i dzielą się z naszymi analitykami danymi, dzięki którym powstaje najbardziej rzetelna i kompleksowa publikacja o kondycji sektora usług nowoczesnych w Polsce. Podczas prac nad raportem przyjmujemy szeroką definicję sektora, obejmującą działalność centrów outsourcingu procesów biznesowych (BPO), centrów usług wspólnych (SSC), centrów IT oraz centrów badawczo-rozwojowych (R&D). Koncentrujemy się na strukturze zatrudnienia, zachętach inwestycyjnych, rynku nieruchomości komercyjnych, którego rozwój nierozerwalnie wiąże się ze zmianami, jakie na mapie Polski generują napływające do naszego kraju inwestycje czy też zmianach w postrzeganiu i projektowaniu powierzchni biurowych w centrach usług. Gromadząc dane w każdym z tych obszarów, opieramy się na współpracy z naszymi partnerami strategicznymi: Baker McKenzie, JLL i Randstad. W analizach ABSL cokrocznie ogromny nacisk kładziemy na próbę wskazania trendów, które będą nakreślać kierunki rozwoju sektora przez kolejne miesiące. Fakt, że nasze prognozy się sprawdzają bardzo nas cieszy.

Mniejsze miejscowości często oferują również lepsze warunki życia oraz prowadzenia działalności dzięki wsparciu lokalnych władz, ośrodków uczelnianych oraz nowoczesnej przestrzeni biurowej niezbędnej do prowadzenia działalności. Większość z mniejszych ośrodków ma też wyspecjali- zowane komórki w urzędach m iejskich odpowiedzialne za promocję miasta i wsparcie inwestorów, co znacząco podnosi efektywność obsługi inwestora. ABSL pokusił się o badanie satysfakcji z miejsca prowadzenia działalności. Poziom ten wyniósł 7,4 w 10-stopniowej skali. To dużo, mając na uwadze to, że wiele regionów wciąż uczy się, jak podchodzić do obsługi inwestora oraz w jaki sposób wykorzystywać swoją przewagę w walce o inwestorów. Składowe oceny poszczególnych cech wpływających na satysfakcję z miejsca prowadzenia działalności przez centra usług wspólnych w pięciostopniowej skali kształtują się następująco: • 3,8/5 – Dostępność nowoczesnej powierzchni biurowej • 3,8/5 – Dostępność komunikacyjna (lotniska, pociągi) • 3,6/5 – Jakość komunikacji miejskiej • 3,3/5 – Współpraca z lokalnymi władzami • 3,3/5 – Współpraca z lokalnymi uczelniami • 3,1/5 – Dostępność puli talentów/wysoko wykwalifikowanej kadry

Procentowo najszybciej rośnie Poznań, liczbowo – Warszawa

Aż o 19% więcej miejsc pracy przybyło w Poznaniu, który na przestrzeni ostatniego roku mógł chwalić się kolejnymi otwarciami centrów usług wspólnych. Stolica Wielkopolski odrabia zaległości, jeśli chodzi o pozycję na krajowej mapie liderów centrów usług BPO/ /SSC. Miasto przez ostatnich kilka lat nie rosło z taką dynamiką nowych inwestycji, jaka miała miejsce choćby w Trójmieście czy aglomeracji katowickiej. Dziś Poznań z zatrudnieniem na poziomie 13,5 tys. pracowników konkuruje chociażby z Łodzią (18,1 tys. zatrudnionych), która zanotowała 16-proc. przyrost miejsc pracy, i z Wrocławiem mogącym przy ogromnej przewadze bezwzględnej liczby miejsc pracy (40 tys.) pochwalić się aż 17-proc. wzrostem zatrudnionych.

 

Wojciech Lubawski
prezydent Kielc

Kielce – otwarte podejście do biznesu

Miasto Kielce jest gospodarczym centrum euroregionu świętokrzyskiego, gdzie pierwsze skrzypce grają branże kongresowo- -wystawiennicza, maszynowo-metalowa oraz BSS, reprezentowane przez takie firmy, jak Comarch, Transition Technologies, CCIG, Infover. Od kilku lat dominuje też przyjazny trend w sektorze badań i rozwoju. Miasto tworzy odpowiednie warunki dla transferu wiedzy i technologii, a łatwy dostęp do wykształconej kadry ma pozytywny wpływ na wzrost innowacyjności przedsiębiorstw. Laboratoria Głównego Urzędu Miar, które już w przyszłym roku powstaną w Kielcach, dadzą zatrudnienie w wysoce wyspecjalizowanych branżach, zatrzymując w mieście najzdolniejszych absolwentów i przyciągając młodych naukowców. Dostępność do wykwalifikowanej kadry zapewniają uczelnie wyższe, w tym Uniwersytet Jana Kochanowskiego oraz Politechnika Świętokrzyska. Wkrótce do placówek kształcących specjalistów branż technicznych i technologicznych dołączy Centrum Kształcenia Praktycznego – nowoczesny ośrodek budowania kompetencji. W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania inwestorów powierzchnią magazynową i biurową. Dostrzegamy ten trend, wychodzimy naprzeciw rosnącym oczekiwaniom i uzbrajamy tereny inwestycyjne, dopasowując je do rosnących potrzeb rynku nieruchomości. Szczególnie zależy nam na inwestycjach z branży BSS, dlatego zabiegamy o nowe inwestycje biurowe, przygotowując pod nie najlepsze lokalizacje w mieście. Wierzę, że możemy stać się ważnym punktem na mapie ośrodków usług dla biznesu, a strategiczna lokalizacja pomiędzy dwoma największymi ośrodkami usług dla biznesu i wysoka jakość życia sprawią, że część z inwestycji z branży BSS ulokowana zostanie w Kielcach.

Wśród mniejszych ośrodków usług biznesowych w analizowanym okresie najszybciej rozwijały się Lublin i Rzeszów. Procentowy wzrost miejsc pracy w danych miastach obrazuje jedynie trend w odniesieniu do bez- względnej liczby pracowników pracujących w analizowanych ośrodkach biznesowych. Jeśli chodzi o liczby bezwzględne, to należy mieć na uwadze, że 54% nowych miejsc pracy powstało w trzech ośrodkach – 5,9 tys. w Warszawie, 5,7 tys. we Wrocławiu i 5,5 tys. w Krakowie. Nowopowstałe centra usług wspólnych w Polsce to inwestycje zagraniczne. Wśród nowych centrów najwięcej jest inwestycji z USA. Z kolei krajowe firmy utworzyły w analizowanym okresie aż 16 jednostek, natomiast brytyjskie osiem. Autorzy badania zwracają również uwagę na napływ inwestycji z Niemiec, Szwecji i Szwajcarii. Pozostałe 28 inwestycji to efekt aktywności innych krajów, w tym również Ukrainy i krajów azjatyckich. Przytaczając fragment badania, zwracamy również uwagę na wykres 3.

– W okresie od I kw. 2016 r. do I kw. 2017 r. najwięcej nowopowstałych inwestycji to centra IT (48% ogółu). Następnymi w kolejności typami nowych podmiotów są centra usług wspólnych (27%), centra R&D (14%) oraz centraBPO (11%). Od chwili rozpoczęcia działalności nowe centra wygenerowały już 7,3 tys. miejsc pracy, odpowiadając za 23% nowego zatrudnienia w sektorze. Warto zauważyć, że kilkanaście nowych centrów usług, które rozpoczęły działalność w okresie od I kw. 2016 r. do I kw. 2017 r. (lub których otwarcie zapowiedziano na pozostałą część 2017 r.), to reinwestycje firm, które z powodzeniem prowadzą działalność w innych miastach Polski. Wśród przykładów można wymienić nowe centra: Credit Suisse, GFT i Luxoft w Warszawie, arvato Polska i Groupon w Katowicach, TranscomWorldWide w Białymstoku, Diebold Nixdorf w Szczecinie czy Atos, JCommerce i PwC w Opolu. Znaczna liczba reinwestycji to kontynuacja trendu wyraźnie wzbogacającego krajobraz usług dla biznesu w Polsce.

Kraje pochodzenia centrów usług wspólnych

Zdecydowanie największy udział centrów usług wśród wszystkich 1078 podmiotów funkcjonujących na polskim rynku przypada na podmioty amerykańskie (330). Na drugim miejscu znajduje się Polska, która wraz ze swoimi 237 centrami wyprzedza 109 firm, których siedziby macierzyste znajdują się krajach nordyckich. Autorzy badania wyliczają, że w Polsce swój biznes lokują przedsiębiorstwa z aż 36 państw. Do części z nich nie można jednak jednoznacznie przypisać kraju pochodzenia ze względu na bardzo międzynarodowy wymiar prowadzonej działalności. Jeśli chodzi o finansowanie miejsc pracy przedsiębiorstw z branży BPO i SSC, to 30% pochodzi z USA, a 19% utrzymywanych jest przez podmioty polskie. Z kolei kraje nordyckie są odpowiedzialne za utrzymywanie 10% wszystkich miejsc pracy w sektorze.

Strukturę zatrudnienia centrów usług w głównych ośrodkach usług biznesowych w podziale na miejsce siedziby centrali firmy macierzystej można określić jako przeciętnie zróżnicowaną. Podobieństwa między ośrodkami przeważają, jednak zauważalne są również istotne różnice. Centra amerykańskie charakteryzują się największym udziałem w strukturze zatrudnienia w pięciu z siedmiu głównych ośrodków usług biznesowych (w Warszawie, Krakowie, Trójmieście, Wrocławiu i Poznaniu). Najwyższy udział centrów z USA charakteryzuje Warszawę, gdzie zatrudniają 47% pracowników sektora. Firmy polskie zajmują pierwsze miejsce w strukturze zatrudnienia w Aglomeracji Katowickiej (27%), a firmy azjatyckie w Łodzi (25%). Warto zwrócić uwagę na znaczący udział centrów z krajów nordyckich w strukturze zatrudnienia Łodzi (17%), Trójmiasta (15%) i Wrocławia (15%), centrów szwajcarskich we Wrocławiu (15%) oraz niemieckich w Poznaniu (21%).

Podstawowy

Udogodnienia dla pracowników w nowoczesnym biurowcu

Każda firma konkuruje o najlepsze talenty – niezależnie od tego, czy jest to start-up, czy uznana firma z listy Fortune 500, każdy potencjalny i obecny pracownik sprawdza kulturę biurową, środ...